Nederland is bij veel mensen bekend om haar tolerantie en steun voor mensenrechten. Die mening was ook Hilary Clinton toegedaan op de conferentie waar Nederland op 8 december, twee dagen voor de dag van de mensenrechten, host van was. Het thema was “vrijheid op het Internet”, en minister Rosenthal van Buitenlandse Zaken sprak vol passie over de zes miljoen euro die beschikbaar werd gesteld voor dit doeleinde. Het geld zal worden gebruikt voor het omzeilen van censuur in dictatoriale regimes voor dissidenten die strijden voor mensenrechten aldaar.
Tot zover het ‘bekende’ beeld wat Nederland ook graag naar de buitenwereld uitstraalt: “Vrijheid”, ook op het Internet, een mooi beeld nietwaar?
Maar op dit beeld is veel af te dingen. Het getuigt niet van veel geloofwaardigheid als een dag eerder de website van een Nederlandse ‘dissidente’, bekend van haar teksten en acties tegen het Nederlandse migratiebeleid, offline wordt gehaald. Rosenthal’s “Ook komt er servercapaciteit beschikbaar om activistensites die offline zijn gehaald, weer in de lucht te krijgen” staat lijnrecht tegenover “Het Landelijk Parket heeft woensdag de website JokeKaviaar.nl uit de lucht laten halen” van het OM.
Hoe kan Rosenthal beweren dat het “onaanvaardbaar” is dat “websites worden geblokkeerd, internetgebruik wordt gefilterd, inhoud gemanipuleerd en bloggers worden aangevallen en gevangen gezet” om het vervolgens over “de Nederlandse verplichting tot steun” te hebben, als je zelf één dag eerder precies dàt als Nederlandse regering hebt gedaan.
De dissidente Joke Kaviaar werd eerder op 13 september van dit jaar door tien man van de Nationale Recherche thuis bezocht, die haar huis overhoop haalden en computers, USB sticks, cd-roms, harde schijven, etc. in beslag namen. Joke zelf werd gearresteerd wegens ‘opruiing’, en enkele dagen vastgehouden. Nu wordt ook haar website bedreigd met opsluiting in de digitale kerker.
Artikel 131 wordt de laatste jaren meer en meer gebruikt om niet welgevallige meningen te censureren. Deze ontwikkeling zet zich sterk af tegen de geringe zaken waarvoor artikel 131 in het verleden is gebruikt. Van oorsprong bekend onder de noemer ‘anti-revolutie wet’ moest het in de turbulente 19e eeuw, toen revoluties en opstanden door Europa waaiden, ‘radicalen’ en radicale geschriften buiten de deur houden. Dit censureren en brandmerken van teksten en auteurs door middel van dit artikel overkwam allereerst vier anti-koloniale Indonesische studenten en vrijdenker Anton Constandse (beide 1927). Later overkwam dit ook Roel van Duin (1966). Wat zij gemeen hebben is dat zij allen ongehoorzaam waren aan de geldende wetten en regels en vochten voor vrijheden die we nu als heel natuurlijk beschouwen, van anti-kolonialisme tot zorg om het milieu. In deze lijn moet ook de vervolging van Joke Kaviaar worden gezien. In het huidige klimaat van vreemdelingenhaat, waar de rechtse partijen over elkaar heen buitelen wie zicht het meest racistisch kan profileren, is het kennelijk niet mogelijk felle, maar noodzakelijke, kritiek te hebben op dit beleid wat mensen zonder papieren afschrijft als ‘illegaal’, om hen op te jagen, uit te sluiten van sociale voorzieningen, en op te sluiten in detentiecentra. Hier tegen spreken, schoppen en schreeuwen wordt gebrandmerkt als ‘opruiend’.
Maar is dat nu niet precies wat dissidenten doen? Mensen oproepen tot actie tegen onrecht. Fel protesteren tegen onrecht, niet gebonden door de geldende regels en wetten. Is het opruien, agiteren of ophitsen om mensen via blogs, websites en sociale media op te roepen de straten op te gaan? Met de ene hand voedt Nederland mogelijkheden voor protest tegen en kritiek op overheden ver weg van huis. Maar met de andere hand heft het zich inwaarts tot een vuist die kritische geluiden neerslaat, wordt een website geblokkeerd, wordt een blogger aangevallen en misschien ook (weer) gevangen gezet.
Om maar weer terug te komen tot de woorden van Rosenthal die tegen een enthousiaste zaal scandeerde: “Meer en meer landen proberen het Internet te reguleren en te beheersen. Het is onaanvaardbaar dat websites worden geblokkeerd, internetgebruik wordt gefilterd, inhoud gemanipuleerd en bloggers worden aangevallen en gevangen gezet. Bloggers en andere stemmen verdienen onze steun”.